اینترنت اشیا چیست و چه کاربردی دارد؟

بهتر است ابتدا با مفهوم و چیستی اینترنت اشیا آشنا شویم. اینترنت اشیا که در زبان انگلیسی به اختصار با نام IOT شناخته می‌شود، به شبکه‌ای از دستگاه‌ها و سنسور‌ها اشاره دارد که با استفاده از پروتکل‌های اینترنت به یکدیگر متصل هستند. در واقع دستگاه‌های متصل به این شبکه از طریق اینترنت با یکدیگر و با سیستم‌هایی که آن‌ها را کنترل می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کنند. مهندسین سیستم‌های کنترل کننده این دستگاه‌ها را، جهت استفاده آسان کاربران، بر روی رایانه‌ها، تلفن همراه‌ها و خودرو‌ها راه‌اندازی می‌کنند. IoT این امکان را برای کاربران ایحاد می‌کند که به صورت اتوماتیک و در زمان واقعی، اطلاعاتی از محیط پیرامون دستگاه‌های اینترنت اشیا دریافت کنند و از را دور آن را کنترل کنند.

تاریخچه اینترنت اشیا

تاریخچه اینترنت اشیا به دهه 1980 برمی‌گردد، زمانی که مفهوم اولیه‌ی شبکه‌ی دستگاه‌های هوشمند (Smart Appliance Communication Network)، توسط یک شرکت الکترونیکی به نام Echelon به عنوان یک استاندارد جهانی معرفی شد.

با پیشرفت فناوری‌های ارتباطی و سنسور‌ها، در دهه 1990، اینترنت اشیا به کارایی بالاتری دست یافت.

در سال‌های بعدی، با پیشرفت فناوری‌های بی‌سیم، رایانش ابری، تجهیزات دیگر و استفاده از پروتکل‌های استاندارد اینترنت، اینترنت اشیا به یک هوشمند سازی جامع تبدیل شد.

همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، در حال حاضر، IoT به طور وسیع در بسیاری از صنایع، از جمله خانه هوشمند، شهر هوشمند، بهداشت، حمل و نقل، کشاورزی و کارخانجات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربرد اینترنت اشیا چیست؟

کاربرد اینترنت اشیا بسیار گسترده است. به عنوان مثال در حوزه‌های مختلفی مانند خانه‌های هوشمند، ساختمان‌ها، ادارات، صنعت، بهداشت و درمان، کشاورزی، حمل و نقل و … به کاربرده می‌شود. در ادامه به توضیح مختصری درباره هر حوزه خواهیم پرداخت.

• کاربرد اینترنت اشیا در هوشمند سازی خانه

استفاده از اینترنت اشیا برای هوشمند سازی خانه، از کاربردهای پرطرفدار IoT است. با استفاده از اینترنت اشیا، می‌توانید سیستم‌های مختلفی را در خانه را پیاده سازی کنید و آن‌ها را توسط سیستم کنترل کننده واحدی کنترل کنید.

به طور مثال، می‌توانید سیستم روشنایی خانه خود را به صورت خودکار کنترل کنید. یا با نصب سنسور حرکت در اتاق‌ها، می‌توانید از روشن شدن و خاموش شدن خودکار چراغ اتاق‌ها استفاده کنید.

همچنین، با نصب سیستم هوشمند HVAC (گرمایش، تهویه و تبرید یا سردسازی) می‌توانید دمای خانه را به صورت خودکار کنترل کنید و هزینه‌های مصرف انرژی منزل تان را کاهش دهید.

علاوه بر این، با نصب دستگاه‌های هوشمند مانند دزدگیر، خانه را از راه دور محافظت کنید. این دستگاه در صورت بروز هر گونه حادثه، به شما هشدار خواهد داد.

همچنین، با استفاده از دستگاه‌های هوشمندی مانند کلید لمسی، پریز هوشمند، می‌توانید مصرف انرژی وسایل برقی را کنترل و کاهش دهید.

به صورت کلی در خانه‌های هوشمند، اینترنت اشیا می‌تواند دستگاه‌های مختلف مانند لامپ‌ها، کولر گازی،پرده برقی، تلویزیون، درب‌ها و پنجره‌ها، سیستم‌های امنیتی و… را به هم متصل کرده و با استفاده از پلتفرم‌های کنترلی مانند هوم آسیستنت یا الکسا کنترل شوند.

به طور کلی، با استفاده از اینترنت اشیا، می‌توان تمامی وسایل خانه خود را به صورت هوشمند کنترل کنید. با هوشمندسازی هر چه بیشتر وسایل خانه ، کیفیت زندگی را بالاتر برده و هزینه‌های خود را کاهش دهید.

• استفاده از اینترنت اشیا در هوشمندسازی ساختمان‌ها

هوشمندسازی ساختمان‌ها به معنای استفاده از فناوری‌های نوین و هوشمند در طبقات ساختمان است. با انجام هوشمندسازی ساختمان‌ها عملکرد کلی ساختمان بهبود یافته و در مصرف انرژی‌ها صرفه‌جویی خواهد شد.

کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات ساختمان، افزایش راحتی و امنیت ساکنان، و بهبود کیفیت زندگی در ساختمان از مزیت‌های هوشمندسازی ساختمان‌ها می‌باشد.

برای هوشمندسازی ساختمان‌ها، از تجهیزات الکترونیکی و شبکه‌های ارتباطی استفاده می‌شود تا اطلاعاتی در مورد عملکرد ساختمان جمع‌آوری شود. با استفاده از این اطلاعات اقداماتی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی، کنترل دما و نور، یا افزایش امنیت انحام شود.

مثال‌هایی از تجهیزاتی که در هوشمندسازی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

1. سیستم‌های کنترل دما و رطوبت
2. تجهیزات جاسوسی و نظارت بر اساس ساختمان
3. سامانه‌های هوشمند روشنایی و الکترونیکی واحدها و راهروها
4. سیستم‌های اعلام حریق و اطفاء حریق
5. سیستم‌های امنیت هوشمند مبتنی بر دوربین‌های مداربسته و …

• اینترنت اشیا در هوشمند سازی ادارات

هوشمندسازی ادارات به معنای استفاده از فناوری‌های نوین برای بهبود کیفیت و امورات اداری در محیط کار است. با هوشمندسازی ادارات، می‌توان کارایی و بهره‌وری کارکنان اداره را تا حد چشمگیری افزایش داد. همچنین می‌توان در مصرف انرژی و منابع صرفه‌جویی کرد و محیطی مناسب برای سلامت و ایمنی کارکنان را ایجاد کرد.

تجهیزات هوشمندسازی ادارات شامل موارد زیر می باشد:

1. سیستم‌های نظارت و امنیت
2. سامانه‌های هوشمند روشنایی و الکترونیکی
3. سیستم‌های تهویه مطبوع
4. سیستم‌های خودکار شناسایی افراد
5. نرم‌افزارهای مدیریت منابع بشری و پروژه‌ها و …

• اینترنت اشیا در شهر هوشمند

در شهر هوشمند، اینترنت اشیا می‌تواند برای کنترل ترافیک، پارکینگ‌ها، نورپردازی شهری، ساماندهی پسماند و … مورد استفاده قرار گیرد.

• اینترنت اشیا در صنعت

در صنعت، IoT می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، افزایش سود، بهبود کیفیت تولید و … کمک کند. در واقع با استفاده از سنسور‌ها و دستگاه‌های هوشمند، می‌توان به صورت دقیق تر داده‌های مربوط به فرآیندهای تولید را جمع آوری و تحلیل کرد.

• اینترنت اشیا در بهداشت

در حوزه بهداشت و درمان، IoT می‌تواند برای جمع آوری داده‌های پزشکی، پایش سلامتی بیماران، مدیریت داروها و … کاربرد داشته باشد.

• اینترنت اشیا در کشاورزی

در کشاورزی، IoT می‌تواند برای آبیاری، کشت و برداشت محصولات و … کاربرد داشته باشد.امروزه کشاورزی مدرن میتواند کلیه مراحل مدیریت و بررسی محصولات را با اینترنت اشیا انحام دهد

• اینترنت اشیا در سیستم حمل و نقل

در حمل و نقل، IoT می‌تواند برای ردیابی خودروها، پیشگیری از سرقت، کنترل ترافیک و … مورد استفاده قرار بگیرد.

اینترنت اشیا در آینده چگونه خواهد بود؟

آینده اینترنت اشیا با پیشرفت فناوری‌های مختلف بسیار جذاب به نظر می‌رسد. در آینده، IoT در دو مسیر کلی توسعه خواهد یافت:

• افزایش تعداد دستگاه‌های متصل به IoT با استفاده از هوش مصنوعی 

هوش مصنوعی به مجموعه‌ای از الگوریتم‌ها، روش‌ها و فنون برای ساختن سیستم‌های هوشمند و خودکار گفته می‌شود. با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان بهبود عملکرد سیستم‌ها، پیش‌بینی رویدادها و داده‌ها، شناسایی الگوهای پیچیده و حل مسائل را به صورت خودکار و با دقت بالا انجام داد. اینترنت اشیا و هوش مصنوعی هر دو فناوری‌های در حال دگرشد هستند که هدفشان تغییر دادن جهان است. بنابراین هر دو این فناوری می‌توانند به صورت همزمان و در کنار یکدیگر برای ایجاد سیستم‌های هوشمند و خودکار در زمینه‌های مختلفی مورد استفاده قرار گیرند.

در نتیجه در آینده با پیشرفت هوش مصنوعی و فناوری‌های بی‌سیم و شبکه‌های G5، تعداد دستگاه‌های متصل به IoT به صورت قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

• پیشرفت در تحلیل داده‌ها

با توسعه الگوریتم‌های هوش مصنوعی، می‌توان تحلیل داده‌های جمع آوری شده از اینترنت اشیا را بهبود بخشید.

هدف نهایی تحلیل داده‌ها به صورت پیشرفته، ایجاد یک محیط هوشمند و خودکار برای تصمیم‌گیری و کنترل دستگاه‌های متصل به IoT است؛ که به شکل خودکار و بهینه‌سازی شده انجام می‌گیرد.

در مسیر آینده اینترنت اشیا، میتوان فعالیت‌های شرکت نیورالینک (Neuralink) را مثال زد که یک شرکت تکنولوژی آمریکایی است. این شرکت در زمینه ارتباط مغز و رایانه فعالیت می‌کند. هدف اصلی نیورالینک ایجاد رابطی بین مغز و دستگاه‌های الکترونیکی با استفاده از تکنولوژی ایمپلنت‌های نورونی است. این رابط به اندازه یک سیم برشته طراحی شده است و به صورت مستقیم به مغز افراد وارد می‌شود تا بتوانند با استفاده از آن بر روی دستگاه‌های الکترونیکی، مثل تلفن همراه یا کامپیوتر، تأثیر بگذارند.

انسان موجودی است که به هر روز به دنبال رفاه بیشتر در زندگی است. ایجاد این رفاه و آسایش با پیاده سازی کامل اینترنت اشیا در خانه، محیط کار، شهر و کشور پدید می‌آید. پیشرفت‌هایی که هرروز در دنیا شاهد آن هستیم، اینترنت اشیا و انسان به دو جزء نزدیک به هم تبدیل می‌شوند. انسان موجودی متفکر و خلاق است که با توانایی‌های حسی، فکری و عاطفی، با استفاده از ابزارهای الکترونیکی و شبکه‌های ارتباطی و دستگاه‌های به اینترنت متصل شده فعالیت‌های مختلفی انجام می‌دهد. اینترنت اشیا (IoT) انجام فعالیت‌ها، امورات زندگی و کاری را برای انسان آسان تر می‌کند. در واقع انسان و اینترنت اشیا با توجه به نیازهای مختلف، با یکدیگر ارتباط می‌گیرند.